Wrota do świata wyobraźni

W 2000 r. w czasie badań archeologicznych, poprzedzających budowę bloku przy ul. Orłowskiej, odkryto pozostałości XIII-wiecznej osady rozwijającej się w sąsiedztwie lokowanej przez księcia Kazimierza Konradowica stolicy Kujaw.

Wielki francuski historyk Michel Pastoureau napisał: „Kiedy w czasie prac wykopaliskowych znajduje się szachową figurę, otwierają się wrota do świata wyobraźni”.

Wyobraźmy sobie zatem... Jest koniec grudnia 1267 r. U stóp kamiennego kościoła pw. Najświętszej Maryi Panny stoi kilkadziesiąt namiotów, słychać rżenie koni, kwik zarzynanych zwierząt, chrzęst zbroi i nawoływania strażników. Słowa jakby polskie, ale jakieś inne. To Czesi. Kilkudziesięciu rycerzy i giermków oraz setka sług krzątają się w obozowisku. Niespodziewane roztopy i rozlana Wisła zatrzymały krzyżowców idących krzewić jedyną wiarę wśród pogańskich Prusów.

Bożonarodzeniowe Gody wypadło święcić w Inowrocławiu. W książęcej drewnianej wieży, przy stole siedzi dwóch mężczyzn. Wytwornie ubrani, z kielichami wina zaprawionego zamorskimi korzeniami, rozmawiają. 

Z kominka bucha przesycone dymem ciepło. Na stole, na biało czerwonej szachownicy toczy się wojna. Białe kontra białe szachowe figury. Właśnie wieża bije biskupa. Niezwykłe szachowe bierki, wyrzeźbione z jelenich poroży w arabskim, abstrakcyjnym stylu.

Skąd tutaj tak egzotyczne i ekskluzywne przedmioty? Szachy znalazły się w sakwach czeskiego króla Przemysła II Ottokara, przywódcy krucjaty. Jego szachowym przeciwnikiem jest Siemomysł książę kujawski. Władcy oddają się rozrywce, grze królów...

To tylko jedna z hipotez. Jak było naprawdę? Pewnie nigdy się nie dowiemy. Ale wrota do świata wyobraźni zostały już uchylone…