Słownik gwary kujawskiej

Powiatowe Muzeum im. Jana Kasprowicza wydało niedawno „Słownik gwary kujawskiej czyli jak mówiono w Inowrocławiu i okolicy".

Zawiera on prawie 1000 słów tworzących język mieszkańców dzisiejszego Powiatu Inowrocławskiego sprzed kilku dekad. Jeszcze w latach 50. XX wieku tych słów używano, tymi słowami porozumiewano się.

Dzisiaj tylko pojedyncze słowa z zaprezentowanych, niczym echo minionego czasu, wydają się znajome, ale większość z nich uznać można za słowa wymarłe, zapomniane. To słowa prawie nigdzie nie zapisane! Były przecież niemal wyłącznie elementem języka mówionego.

- Gwara kujawska używana była czynnie do połowy lat pięćdziesiątych XX wieku. Z końcem tych lat kujawska gwara zaczęła zanikać skutkiem napływu ludności spoza Kujaw szczególnie w pierwszych latach powojennych. Z czasem gwara kujawska została całkowicie wyparta z powszechnego jej używania jako środka komunikacji na Kujawach przez literacki język polski do tego stopnia, że już tylko nieliczni rdzenni Kujawiacy potrafią się nią posługiwać – wyjaśnia autor opracowania Wincenty Prusak.

Urodzony w 1944 r. autor publikacji dzieciństwo i młodość spędził w Inowrocławiu.

- Niezwykła wrażliwość, czułe ucho, fenomenalna pamięć oraz poczucie, że wraz z jego pokoleniem fragment dziejów Inowrocławia i jego okolic odchodzi na zawsze zmobilizowały autora do kilkumiesięcznej pracy. Jej owoce zawiera ten słownik, świadectwo, źródło, zbiór wymarłych słów – ocenia dyrektor powiatowego muzeum, Marcin Woźniak.

Słownik można kupić w muzeum przy ul. Solankowej w promocyjnej cenie 12 zł.

Artykuł ukazał się w Przeglądzie Powiatu, Miast i Gmin 11 lutego 2022 r.