Mural w powiatowym muzeum
dział: Kultura i Historia / dodano: 10 - 11 - 2023
Mural, spektakl i prelekcja – tak w dużym skrócie można określić
wydarzenie, które odbyło się w niedzielę w powiatowym Muzeum im. Jana
Kasprowicza w Inowrocławiu. Dedykowane było Papuszy, romskiej poetce związanej
w pewnym okresie swojego życia z naszym Powiatem.
5 listopada przypadał Międzynarodowy Dzień Języka Romskiego.
Był okazją do przypomnienia tej niezwykłej poetki, pierwszej artystki
publikującej wiersze w języku romskim. W przygotowanie wydarzenia zaangażowały
się dwie powiatowe placówki – Muzeum im. Jana Kasprowicza oraz Młodzieżowy Domu
Kultury im. Janusza Korczaka. Po raz
kolejny zresztą ich współpraca się sprawdziła. Od kilku lat te dwie instytucje z
powodzeniem współtworzą plenerowe wystawy pn. „Ożywiamy obrazy”, które zdobią
parkan powiatowego Muzeum przy ul. Solankowej.
Mural z wizerunkiem Papuszy na dziedzińcu Muzeum wykonała
artystka plastyk Edyta Lasota. –Przypominamy twórców, którzy tutaj, na naszej
ziemi żyli, tworzyli i którzy zostali często zapomniani, jeśli chodzi o
historię literatury czy poezji. I do tych osób należała właśnie Papusza. Gratuluję
artystce Edycie Lasocie dzieła, które zachwyca i które jest trwałym śladem
pamięci o poetce. – powiedziała Starosta Wiesława Pawłowska, która wraz z
Przewodniczącą Sejmiku Województwa Kujawsko-Pomorskiego Elżbietą Piniewską
odsłoniła mural.
Następnie sala wystawowa Muzeum zamieniła się w teatr.
Młodzi aktorzy z Teatru Akcja, działającego w MDK-u, w spektaklu „Papusza
wierszem kreowana", wyreżyserowanym przez Małgorzatę Wojciechowską,
pokazali życie i twórczość cygańskiej poetki. Scenariusz przygotowała Patrycja
Grzybowska, uczennica I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kasprowicza z
Oddziałami Dwujęzycznymi w Inowrocławiu, grająca także w spektaklu, a układy
taneczne nauczyciel z MDK Wioletta Metryka.
Zgromadzona publiczność nagrodziła aktorów i twórców
przedstawienia owacjami na stojąco. Wśród gości obecnych na spektaklu byli
m.in. Wiceprzewodnicząca Rady Powiatu Alicja Przybylińska, radni powiatowi
Andrzej Skrobacki, Andrzej Sieradzki i Edmund Mikołajczak, rodzice małych
artystów i mieszkańcy.
Następnie prelekcję „W lesie, w drodze, w mieście. Ścieżki
życia Papuszy" wygłosiła Katarzyna Mruk z Muzeum. Tego dnia złożono także kwiaty na grobie romskiej
poetki, która spoczywa na cmentarzu Parafii
św. Józefa.
Wydarzenie było współfinansowane ze środków budżetu
Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Patronat honorowy sprawował nad nim
Starosta Inowrocławski Wiesława Pawłowska.
Moment narodzin Papuszy, czyli Bronisławy Wajs, spowija mgła
lasów gdzieś pod Lublinem. W tym motywie utrzymany jest mural na dziedzińcu
Muzeum. Mała Bronka jako jedna z nielicznych cygańskich dziewcząt w swoich
czasach nauczyła się czytać i pisać. „Piosenki” jak mówiła o swoich wierszach,
towarzyszyły jej od zawsze i wypływały z najgłębszej potrzeby jej wrażliwej
duszy. Ale to dopiero Jerzy Ficowski je „odkrył” i pozwolił im ujrzeć szeroki
świat, przez swoje tłumaczenia i publikację tomików. Papusza szybko oczarowała
czytelników, w tym tych bardzo znaczących, np. Juliana Tuwima. Niestety –
popularność stała się jej przekleństwem. Oskarżona o zdradzanie cygańskich
tajemnic, wyklęta spośród swoich, umarła rozgoryczona i samotna, choć w domu
swej rodziny, tutaj, w Inowrocławiu.
Artykuł ukazał
się w Przeglądzie Powiatu, Miast i Gmin 10 listopada 2023 r.